Vaak heb ik meegemaakt dat bij een auditie voor een koor het aspirant-lid zei: “Ik kan noten lezen”! Alsof dat een aanbeveling was.
Maar wat kun je dan precies als je noten kunt lezen?
Meestal wordt daarmee bedoeld dat iemand de namen van de noten kan zeggen en hoelang ze duren. Ook weten ze vaak welke toets je op de piano moet indrukken, welke gaatjes er bedekt moeten worden of in welk vakje je de vingers moet zetten. Maar is dat kunnen noten lezen?
Het is bijna hetzelfde als je zegt ik kan lezen terwijl dat zich beperkt tot het herkennen van de letters maar hoe ze moeten klinken, of hoe deze letters woorden en zinnen vormen en wat daar de betekenis van is dat blijft grotendeels onbekend.
Zo gaat dat vaak ook met noten lezen. Noten kunnen lezen betekent dat je daar ook een klankvoorstelling bij kunt maken. Dat je inwendig kunt horen hoe de bijbehorende klank is en dat je het zonder de hulp van een muziekinstrument een beetje kunt zingen. Dat is nu wat er meestal aan ontbreekt. Je hebt een instrument nodig om vast te stellen hoe die noten moeten gaan klinken.
Is het altijd noodzakelijk is om noten te kunnen lezen om goed muziek te kunnen maken. Mijn antwoord is NEE maar het is wel reuze handig en vaak zelfs nodig als je muziek die een ander heeft gecomponeerd wilt gaan spelen of zingen of als je zelf muziek bedenkt die je anderen kunt laten spelen. Veel uitstekende jazzmuzikanten kunnen geen noten lezen maar wel fantastisch spelen! Ook samen, dat is een kwestie van goede afspraken maken!
Ik ben een groot voorstander van leren muziek maken zoals je ook leert spreken. Luisteren – voordoen – nadoen – zelf wat brabbelen (improviseren) en experimenteren. Daarna kan de behoefte komen om ook noten te leren lezen en te schrijven.
Er wordt, naar mijn mening, veel te snel naar allerlei boekjes en methodes gegrepen als iemand muziek wil leren spelen of zingen.
Muziekdocenten: ga toch eerst eens een jaartje voordoen – laten nadoen – brabbelen en experimenten op je instrument. Dat eventuele lezen en schrijven (gebeurt overigens nauwelijks of niet) kom later wel.
Schei uit met die aanprijzingen in advertenties als:
‘Leer binnen twee weken Noten Lezen!’
En dan ‘leer’ je dit:
hoezo, een hele noot duurt 4 tellen?
“Noten Kraken zal je bedoelen….!”
‘Noten kunnen lezen’ zegt overigens niets over muzikaliteit evenals het hebben van een absoluut gehoor, ook al zo’n raar misverstand.
